Σκιώδη Παραλειπόμενα

του
Κώστα Βουλαζέρη

Αρχείο | RSS Feed

Αναζήτηση Μυστηριακές ΟντότητεςΠαλιά Ελληνικά Εξώφυλλα

Τυχαία

Μια στιγμή...
1 / 8 / 2020

Επειδή το ξέρω, παλιοκουφάλες, ότι σας αρέσει να σας λέω ιστορίες σ’αυτό το blog, θα σας πω ακόμα μία από τα σόσιαλ μύδια. Το ξέρω ότι αυτό που κάνω μερικές φορές – να σχολιάζω πράγματα που συναντάω αλλού στο Διαδίκτυο, ή αλλού γενικά – μπορεί να θεωρηθεί αγενές· όμως δεν αναφέρω ποτέ συγκεκριμένα ονόματα, ούτε καν ψευδώνυμα, και ο σκοπός μου δεν είναι να στοχοποιήσω ανθρώπους σε καμία περίπτωση. Εκείνο που με ενδιαφέρει συνήθως είναι να σχολιάσω κακές νοοτροπίες· νοοτροπίες που έχουμε να μάθει να δεχόμαστε σαν δεδομένες συχνά, αλλά δεν θα έπρεπε· νοοτροπίες που είναι σαν... επιδημία την οποία έχεις συνηθίσει τόσο να βλέπεις που αρχίζεις να νομίζεις ότι είναι μέρος της κανονικής πραγματικότητας ενώ, καταφανώς, δεν θα έπρεπε να είναι. Αυτό το τελευταίο είμαι σίγουρος πως το καταλαβαίνετε καλά, κορονομέρες που είναι. Οι χειρότερες επιδημίες είναι οι επιδημίες του μυαλού, όχι του σώματος.

Επιπλέον, κάτι θέλω να γράφω κάθε μέρα στο blog, και τέτοια πράγματα μού δίνουν υλικό. Τόσο κόπο κάναμε να γράψουμε τον κώδικα· δεν είναι τώρα να το αφήνουμε να πιάνει ηλεκτρονικές αράχνες το εργαλείο...

Ήρθε, λοιπόν, τις προάλλες κάποιος στο Twitter και, σε ένα τελείως άσχετο και ανάρμοστο σημείο, με ρώτησε αν ξέρω μήπως υπάρχει μετάφραση του Might is Right στα ελληνικά. Ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι δεν ήθελε να ενοχλήσει ή να με προσβάλει. Φυσικά δεν τον πίστεψα, γιατί είναι η αρχή μου να μην πιστεύω κανέναν, ποτέ, ειδικά στα social media, στην τηλεόραση, στο ραδιόφωνο, στις εφημερίδες, και στα περιοδικά – και προσπαθώ να μην παραβαίνω τις αρχές μου. Όπως και νάχει, είτε ήθελε να ενοχλήσει είτε όχι, δεν με ενόχλησε, και δεν τρέχει τίποτα. Του είπα πως δεν ξέρω για ελληνική μετάφραση του εν λόγω βιβλίου... και μου είπε, τότε, ότι το είχα προτείνει.

Η αλήθεια είναι πως ποτέ δεν το είχα προτείνει. Ούτε είναι ένα βιβλίο που ποτέ θα πρότεινα γενικά. Απλώς είχα βάλει ένα link γι’αυτό στις Επιλογές μου, εδώ. Πάνω-πάνω στις Επιλογές μου, επίσης, γράφει, εκτός των άλλων: Ορισμένοι από τους συνδέσμους στις Επιλογές οδηγούν σε άρθρα που εκφράζουν διάφορες απόψεις. Δεν συμφωνώ απαραίτητα με τις απόψεις αυτές.

Να σου πω ένα μυστικό; Δεν ισχύει μόνο για άρθρα. Ισχύει για οτιδήποτε.

Αν κάποιος δεν το έχει καταλάβει, δεν βάζω links μόνο για πράγματα που συμφωνώ ιδεολογικά ή τα θεωρώ σωστά ως νοοτροπίες. Ούτε είμαι affiliated με τα websites προς τα οποία μπορεί να βάλω κάποιο link.

Αλλά, τα τελευταία χρόνια, έχει επικρατήσει στο Διαδίκτυο μια πολύ κακή νοοτροπία την οποία έχω παρατηρήσει και στο εξωτερικό και εδώ, στην Ελλάδα. Δεν είναι τοπική νοοτροπία· είναι παγκόσμια. Και σύμφωνα μ’αυτή την κωλονοοτροπία ο καθένας πρέπει να βάζει links μόνο για πράγματα με τα οποία συμφωνεί προσωπικά. Ή, αντιστρόφως, το να βάλεις link για κάτι σημαίνει ότι πρέπει να συμφωνείς και με αυτό το κάτι, ή να είσαι ιδεολογικά προσκείμενος, ή affiliated, ή κάτι τέτοιο. Άμα τύχει να βάλεις link προς ακροδεξιό site, νομίζουν ότι πρέπει να είσαι ακροδεξιός· άμα βάλεις link προς ακροαριστερό site, νομίζουν ότι πρέπει να είσαι ακροαριστερός· και τα λοιπά.

Αυτό δεν είναι καλό. Δημιουργεί πόλωση στο Διαδίκτυο: διάσπαση αντί για ένωση. Δεν κινούνται καλά οι πληροφορίες έτσι. Επιπλέον, και σαν ανθρώπους μάς κάνει χειρότερους. Καχύποπτους, μνησίκακους, δεισιδαίμονες.

Εγώ δεν ακολουθώ αυτή τη νοοτροπία. Οι Επιλογές μου είναι πλουραλιστικές. Μπορείς να βρεις το οτιδήποτε εκεί. Με πολλά από αυτά, εννοείται, δεν συμφωνώ προσωπικά, ή μπορεί και να διαφωνώ τελείως. Αλλά δεν βάζω links μόνο για ό,τι συμφωνώ. Βάζω και links για πράγματα που μπορεί να θεωρώ αξιοπερίεργα ή, απλά, ενδιαφέροντα. Είναι, σε ορισμένες περιπτώσεις, σαν να σου έλεγα: «Να, δες αυτό το καραγκιοζιλίκι εκεί! Δεν έχει πλάκα;» Δεν το γράφω έτσι, βέβαια, μέσα στις Επιλογές (προσπαθώ να είμαι ουδέτερος όσο μπορώ), πρέπει να το καταλάβεις μόνος σου· μην περιμένεις να κάνω εγώ όλη τη δουλειά.

Κατά καιρούς, έχω την αίσθηση ότι κάποιοι άνθρωποι νομίζουν ότι ανήκω στη μια ιδεολογία ή στην άλλη. Κάνουν λάθος. Δεν ανήκω σε καμία ιδεολογία, ούτε ποτέ θα προωθούσα εσκεμμένα τα πολιτικά συμφέροντα κανενός. Αν κάποιος νομίζει ότι προωθώ κάποιο πολιτικό συμφέρον, του το λέω για να το ξέρει: είναι η ιδέα του, όχι η δική μου ιδέα.

Και έχω συναντήσει, κατά καιρούς, κάτι πολύ κακές νοοτροπίες και συμπεριφορές σχετικά με ιδεολογίες και πολιτικές. Ο καθένας φαίνεται να νομίζει ότι μπορεί, ή πρέπει, να είσαι και με την παράταξή του. Πρόσφατα, κάποιος είχε βάλει link στο site του για τα βιβλία μου, και μετά είχε έρθει και μου έκανε φασαρία επειδή μιλούσα εναντίον των μέτρων για τον κορονοϊό σαν να νόμιζε ότι επειδή έβαλε ένα link για τα βιβλία μου είχε γίνει ξαφνικά και το αφεντικό μου. Δεν ήθελα να φανώ αγενής· προσπάθησα να διασκεδάσω την κατάσταση. Αλλά, μετά από λίγο, εμφανίστηκε πάλι το ίδιο άτομο με ακόμα χειρότερο ύφος, σχεδόν σαν να προσπαθούσε να με εκφοβίσει να σταματήσω να μιλάω. Φυσικά τον έβρισα. Δεν κωλώνω να βρίσω κανέναν αν κάνει μαλακία. Και δεν είμαι το τσουτσέκι κανενός. Αν θες να βάλεις link για τα βιβλία μου, μπορείς να το κάνεις επειδή σου αρέσουν τα ίδια τα βιβλία, ή επειδή γουστάρεις να προωθείς φανταστική λογοτεχνία που είναι πρωτοποριακή και γαμάτη. Αλλά μην περιμένεις ότι μετά θα μου λες «πήδα» και θα πηδάω. Δεν πρόκειται να συμβεί. Δεν βγάζουμε καν κανένα αξιοσημείωτο φράγκο απ’αυτά τα βιβλία. Αλλά ακόμα κι αν βγάζαμε, πάλι το ίδιο θα φερόμουν. Δεν δέχομαι εκβιασμούς. Από κανέναν. Ούτε μ’αρέσει όταν σε κάποιους καρφώνεται η ιδέα ότι μπορούν να με πατρονάρουν. Πάντα απογοητεύονται, οικτρά.

Όμως, όπως έλεγα, οι Επιλογές μου είναι πλουραλιστικές. Βάζω link για το οτιδήποτε. Δεν υποστηρίζω την πολιτική ιδεολογία κανενός, και, όπως είχε πει ο Μίκυς, είμαι εναντίον του φασισμού είτε είναι δεξιόστροφος είτε αριστερόστροφος.

Να κάνεις κι εσύ το ίδιο.

 

 

Επίσης . . .

Το Δυναμικό Φανταστικό Σκηνικό


Αρκετοί φανταστικοί κόσμοι δεν αλλάζουν, ή αλλάζουν λίγο. Είναι αρκετά φιξαρισμένοι, θα έλεγες. Γνωρίζουμε τι υπάρχει εκεί και τι δεν υπάρχει, και αποκεί και πέρα οι μόνες αλλαγές είναι, ίσως, στην πολιτική σκηνή του κόσμου, ή στο πώς εξελίσσονται κάποιες καταστάσεις. Αλλά ο κόσμος ο ίδιος, κατά βάση, δεν αλλάζει. Ξέρουμε, για παράδειγμα, ότι υπάρχουν αυτές οι φανταστικές φυλές, αυτά τα φανταστικά όντα, αυτά τα είδη μαγείας ή τεχνολογίας, και τέλος. Μεταβάλλονται μόνο οι σχέσεις μεταξύ αυτών – όπως αν ένα βασίλειο γκρεμιστεί ή αν μια καινούργια πόλη ιδρυθεί. Σε πολλές περιπτώσεις, δε, ακόμα κι αυτό δεν συμβαίνει, ή συμβαίνει πολύ διστακτικά, πολύ επιφυλακτικά. Κάποιες αυτοκρατορίες είναι πάντα εκεί, κάποια βασιλεία υπήρχαν και θα υπάρχουν. Μερικές φορές αυτό ισχύει και για κάποιους χαρακτήρες μέσα στις φανταστικές ιστορίες· μοιάζουν κι αυτοί φιξαρισμένοι στο φανταστικό σκηνικό, σαν να είναι μέρος του.

Το πιο συνηθισμένο, πάντως, σε αυτές τις περιπτώσεις είναι το πολιτικό σκηνικό να αλλάζει αλλά τίποτα σχετικά με τη φύση του κόσμου. Αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό – έχει μια συγκεκριμένη αισθητική – και θα μπορούσες να πεις και ότι είναι, κατά κάποιο τρόπο, ρεαλιστικό – δηλαδή, ότι κάτι παρόμοιο συμβαίνει και στον κόσμο μας, στη δική μας πραγματικότητα.

Ή, μήπως, όχι;

[Συνέχισε να διαβάζεις]

 

Επιλογές Νοεμβρίου (12/11)


Χάρτης με τους αρχαίους ρωμαϊκούς δρόμους, εικόνες από το Bummer California, LocalSend (ασφαλή αποστολή αρχείων τοπικά), Sean Andrew Murray. Η Ιρλανδία καθιερώνει τη χορήγηση μισθού σε δημιουργούς, το Beowulf του Lynd Ward, Greek TV Live, The White Company του Arthur Conan Doyle. «Η πόλη των μαγισσών», Space Type Generator, ερωτικές ταινίες τρόμου. Halloween με Ε.Φ. από το ’70· The Sword of Shannara και αντιγραφές του Τόλκιν· The Fall of Mercury της Leslie F. Stone· Sean Connery και Zardoz. Ο άνθρωπος είναι το ζώο που ονειρεύεται.

 

Περί Γραφής: Νοοτροπίες Διορθώσεων


Πώς πρέπει να μάθεις να σκέφτεσαι προτού ξεκινήσεις να διορθώνεις τα κείμενά σου

Νομίζω πως έχω ήδη γράψει σε κάποιο άλλο άρθρο (δεν θυμάμαι ποιο, αυτή τη στιγμή) ότι η τακτική μου με τις διορθώσεις είναι η εξής: να γράφω ένα κομμάτι (κάποιες σελίδες, ίσως ένα κεφάλαιο) και μετά να το διορθώνω· και όταν έχω τελειώσει όλο το βιβλίο, να το διορθώνω πάλι από την αρχή. Αυτή η τελευταία διόρθωση – αν και, ίσως, η λιγότερο σημαντική – είναι και η πιο κουραστική για εμένα, γιατί (α) θέλω να τη βγάλω σε συγκεκριμένο χρόνο, δεν θέλω να αργήσω πολύ· (β) ασχολούμαι με λεπτομέρειες ουσιαστικά, τα βασικά τα έχω ήδη διορθώσει· και (γ) η συνεχόμενη εστίαση της προσοχής για πολλές ημέρες επάνω σε ένα κείμενο δημιουργεί μεγαλύτερη κόπωση από τη συνεχόμενη χειρονακτική εργασία.

Αλλά αυτή είναι απλώς η τακτική που ακολουθώ, και σ’αυτό το άρθρο την αναφέρω μόνο. Εκείνο για το οποίο θέλω να μιλήσω εδώ είναι η νοοτροπία με την οποία κάνει (πρέπει να κάνει;) κάποιος τις διορθώσεις σε ένα λογοτεχνικό κείμενο. Και αναφέρομαι, κυρίως, στον συγγραφέα τον ίδιο, όχι σε διορθωτή. Για τον διορθωτή τα πράγματα πιθανώς να είναι αλλιώς – πιο επαγγελματικά, πιο ουδέτερα. Για τον συγγραφέα, όμως, τα πράγματα δεν είναι τόσο ουδέτερα, και όταν ξαναβλέπει ένα κείμενο που έχει γράψει μπορεί – ανάλογα και με την ιδιοσυγκρασία του – να βλέπει πολλά. Μπορεί να βλέπει ακόμα και φαντάσματα – το οποίο είναι πολύ συνηθισμένο· δεν αστειεύομαι.

Γι’αυτό είναι πολύ σημαντική η νοοτροπία με την οποία κάνει κανείς διορθώσεις, ασχέτως τι τακτική ακολουθεί. Μπορεί κάποιος να μην ακολουθεί τη δική μου τακτική· μπορεί να το γράφει όλο μονοκοπανιά και μετά να το διορθώνει από την αρχή. Ή μπορεί να το γράφει λίγο-λίγο διορθώνοντάς το στην πορεία. Δεν έχει σημασία αυτό. Όλα είναι, κατά βάθος, σωστά. Μεγαλύτερη σημασία έχει η νοοτροπία για τις διορθώσεις.

Και δεν υπάρχει μόνο μία νοοτροπία· υπάρχουν πολλές. Θα αναφέρω μερικές που θεωρώ καλές, και μερικές που πιστεύω ότι έχουν ενδιαφέρον.

Δύο ακραίες καταστάσεις που πλήττουν τους συγγραφείς είναι οι εξής: Από τη μια, να βαριούνται να το διορθώσουν και να το αφήνουν όπως είναι· από την άλλη, να σκαλώνουν και να το κοιτάνε επ’άπειρον, αγωνιώντας ότι πάντα κάτι δεν πάει καλά, ποτέ δεν είναι αρκετά σωστό.

[Συνέχισε να διαβάζεις]